Meaghan Tobin / New York Times

Güneşli bir cumartesi öğleden sonrasıydı. Bir arka bahçeye kurulmuş sahnenin etrafındaki çimenlere onlarca kişi oturmuş, teknoloji girişimlerinin hevesli kurucularını dinliyordu. Kalabalıktakiler dizüstü bilgisayarlarına eğilmiş, elektronik sigara içiyor ve çilekli Frappuccino’larını yudumluyordu. Tepede bir drone vızıldıyordu. Evin içinde ise yatırımcılar mutfakta sunum dinliyordu.

Manzara Silicon Valley’i andırıyordu ama burası, Çin’in güneyindeki Hangzhou şehrinin sessiz bir banliyösü olan Liangzhu idi. Burası, düşük kiralar ve Alibaba ile DeepSeek gibi teknoloji devlerine yakınlığı sayesinde girişimcileri ve yazılım yeteneklerini kendine çeken bir merkez haline gelmiş durumda.

“Kendi olasılıklarını keşfetmek”

Etkinliğe ev sahipliği yapan 36 yaşındaki eski Facebook ve Alibaba çalışanı Felix Tao ““İnsanlar buraya kendi olasılıklarını keşfetmek için geliyor” diyor.”

Bu olasılıkların neredeyse tamamı yapay zeka etrafında şekilleniyor. ABD ile Çin arasında teknolojik üstünlük yarışı kızışırken, Hangzhou Çin’in yapay zeka çılgınlığının tam kalbine dönüşmüş durumda.

On yıl önce, eyalet ve yerel yönetimler Hangzhou’da yeni kurulan şirketlere sübvansiyonlar ve vergi muafiyetleri sunmaya başladı. Bu politika, yüzlerce girişimin filizlenmesine yardımcı oldu. Hafta sonları, Beijing, Şanghay ve Shenzhen gibi şehirlerden insanlar yazılımcı tutmak için buraya akın ediyor.

“Köylüler”

Son zamanlarda bu insanların pek çoğu kendini Tao’nun arka bahçesinde buluyor. Tao, Alibaba’da bir yapay zeka araştırma laboratuvarının kuruluşunda yer aldıktan sonra 2022 yılında kendi şirketi Mindverse’ü kurmak için ayrıldı. Şimdi onun evi, Liangzhu’ya yerleşmiş yazılımcıların buluşma noktası. Bu kişiler genellikle 20’li ve 30’lu yaşlarında. Gündüzleri kafelerde kod yazıyor, akşamları birlikte oyun oynuyor, yapay zekâyı kullanarak kendi şirketlerini kurmayı umuyorlar. Kendilerine “köylüler” diyorlar.

Hangzhou, sadece Alibaba ve DeepSeek değil, NetEase ve Hikvision gibi devleri de doğurmuş bir teknoloji üssü.

Ocak ayında DeepSeek, Silicon Valley şirketlerinin harcadığı maliyetin çok küçük bir kısmıyla geliştirdiğini söylediği bir yapay zeka sistemiyle teknoloji dünyasını şaşırttı. O günden bu yana, DeepSeek ve Alibaba tarafından geliştirilen sistemler, dünyadaki en iyi performans gösteren açık kaynaklı yapay zekâ modelleri arasında yer aldı. Bu da onların herkes tarafından geliştirilip kullanılabilir olduğu anlamına geliyor. DeepSeek’in kurucusunun mezunu olduğu Hangzhou’daki Zhejiang Üniversitesi’nden çıkan öğrenciler, Çin teknoloji şirketlerinin en çok aradığı çalışanlar haline geldi.

Çin medyası, DeepSeek’in kilit üyelerinden birinin elektronik devi Xiaomi tarafından transfer edilmesini yakından takip etti. Liangzhu’daki birçok mühendis, ByteDance gibi büyük şirketlerde imzaladıkları rekabet yasağı sözleşmelerinin süresinin dolmasını bekleyene kadar zaman öldürdüklerini söylüyor.

DeepSeek “Hangzhou’nun altı kaplanı”ndan biri

DeepSeek, Çin medyasının “Hangzhou’nun altı kaplanı” dediği altı yapay zekâ ve robotik girişiminden biri.

Geçen yıl, bu altılıdan biri olan Game Science, Çin’in uluslararası alanda başarı kazanan ilk yüksek bütçeli video oyununu, Black Myth: Wukong’u piyasaya sürdü. Bir diğer şirket olan Unitree ise bu yılın başlarında, robotlarının Çin devlet televizyonunun geleneksel Bahar Bayramı galasında sahnede dans etmesiyle kamuoyunun dikkatini çekti.

Bu ilkbaharda, yapay zeka destekli gözlükler üreten Hangzhou merkezli Rokid adlı girişimin kurucusu Mingming Zhu, bu altı şirketin kurucularını evine akşam yemeğine davet etti.

Zhu’ya göre, bu onların ilk kez yüz yüze buluşmalarıydı. Zhu gibi, bu altılıdaki çoğu kurucu da Zhejiang Üniversitesi’nde okumuş veya Alibaba’da çalışmıştı.

Devlet desteği almışlar

“Başlarken küçüktük, dedi Zhu. “Ama o zaman bile hükümet bize destek veriyordu.” Zhu, devlet yetkililerinin kendisini Rokid’in ilk yatırımcılarıyla tanıştırdığını, bu yatırımcılar arasında Alibaba’nın kurucusu Jack Ma’nın da olduğunu söyledi.

Ancak bazıları, hükümetin Hangzhou’daki teknoloji sahnesine verdiği desteğin bazı yatırımcıları korkuttuğunu söylüyor. Hassas konuları daha rahat konuşabilmek adına isimlerini vermek istemeyen bazı şirket kurucuları, yabancı girişim sermayesi fonlarından yatırım almakta zorlandıklarını, bu durumun da Çin dışına açılma hayallerini engellediğini belirtiyor.

Kâbus senaryo, diyorlar, TikTok’un ana şirketi ByteDance gibi olmak: Şirket yöneticilerinin ABD Kongresi’nde Çin hükümetiyle olan bağları nedeniyle sorguya çekildiği bir duruma düşmek.

Yabancı yatırımcıya ulaşmanın yolu Singapur

Kurucular, şirketlerinin büyüme yolunda iki seçenek arasında kaldıklarını anlatıyor: Ya hükümetten fon alıp ürünlerini Çin pazarına göre uyarlayacaklar ya da yeterli parayı kendileri toplayıp Singapur gibi bir ülkede ofis açarak yabancı yatırımcılara ulaşmaya çalışacaklar. Çoğu için birinci yol tek uygulanabilir seçenek gibi görünüyor.

Bir diğer belirsizlik ise yapay zekâ sistemlerini çalıştıran ileri düzey bilgisayar çiplerine erişim. Washington, Çinli şirketlerin bu çipleri satın almasını engellemek için yıllardır çaba harcıyor. Bu arada Huawei ve Semiconductor Manufacturing International Corp. gibi Çinli şirketler de kendi çiplerini üretmek için yarışıyor.

Şu ana kadar Çin yapımı çipler, ByteDance gibi şirketlerin bazı yapay zeka hizmetlerini Çin içinde sunmasına yetecek kadar iyi çalışıyor. Pek çok Çinli şirket, Washington’un kısıtlamalarına rağmen Nvidia çiplerinden stok yapmış durumda. Ancak bu stokların ne kadar dayanacağı ya da Çinli çip üreticilerinin Amerikalı muadillerine ne kadar hızlı yetişebileceği belli değil.

Tao’nun ev sahipliği yaptığı arka bahçe etkinliğinde konuşulan projelerden biri de onun kurucu ortağı olduğu Mindverse’e ait. Şirket, yapay zekâyı kullanarak insanların hayatlarını yönetmelerine yardımcı olacak bir ürün geliştiriyor. Örneğin bu ürün, iş arkadaşlarınıza destekleyici günlük e-postalar ya da anne babanıza aile tatillerini hatırlatan düzenli mesajlar gönderebiliyor.

“Aİ’nin sadece işleri halletmesini değil, size gerçekten zihinsel bir alan kazandırmasını istiyorum ki rahatlayabilesiniz” diyor Tao.

Tao’nun bahçesindeki kalabalığın pek çoğu, Hangzhou’nun yüzyıllar boyunca Çinli şair ve ressamlara ilham vermiş bir göl kıyısına kurulu atmosferinin yaratıcılıklarını beslediğini söylüyor.

Lin Yuanlin, kendi şirketi Zeabur’u Zhejiang Üniversitesi’nde öğrenciyken kurmuş. Şirketi, uygulama ve web sitesi geliştiren kişilere arka uç sistemleri sağlıyor. “Vibecoding” olarak bilinen, derin yazılım bilgisi olmadan yapay zekâ araçlarıyla programlama yapan kullanıcıları hedefliyor.

Liangzhu’nun bu ürün için mükemmel bir test alanı olduğunu söylüyor Lin. Bir kafede yanındaki kişiye eğilip ya da bir komşunun salonuna uğrayarak onların girişimleri için neye ihtiyaç duyduklarını öğrenebiliyor. Liangzhu’ya o kadar sık gitmiş ki, en sonunda oraya taşınmış.

© 2025 The New York Times Company